Wat doet collageen met je lichaam? Zoals je wellicht weet is collageen het meest voorkomende eiwit in het menselijk lichaam, ongeveer een derde van alle eiwitten in je lichaam is collageen. Collageen is niet alleen essentieel voor de stevigheid, elasticiteit en structuur van je pezen, bloedvaten, gewrichten en kraakbeen. Collageen zorgt er ook voor dat je huid elastisch en stevig blijft.
Het woord collageen komt van het Griekse woord “kólla” wat lijm betekent. Dat is niet vreemd, collageen werkt namelijk als een soort van lijm om je lichaam bij elkaar te houden. Van spieren en botten tot organen en huid.
Inhoud
Waarom collageen gebruiken?
Collageen is dus ontzettend belangrijk om diverse redenen. Maar vooral het positieve effect op de huid heeft ervoor gezorgd dat collageen supplementen ontzettend populair zijn geworden.
Er zijn diverse typen collageen, met ieder een andere taak. Type 1 het meest voorkomende type in je lichaam, en is verantwoordelijk voor de opbouw van je huid, botten, pezen en gewrichtsbanden. Type 2 is verantwoordelijk voor de opbouw van kraakbeen. Kraakbeen is een bindweefsel dat andere weefsels ondersteunt. Het bekleedt de oppervlakte van twee bot uiteinden, als een soort kussentje zodat de botten soepel tegen elkaar kunnen bewegen. Type 3 is van belang voor de opbouw van spieren en bloedvaten.
Collageen tekort
Naarmate je ouder wordt maakt je lichaam steeds minder collageen aan, het moment waarop de afname inzet is meestal rond je 25e levensjaar. Jaar op jaar wordt de natuurlijke productie van collageen steeds iets minder. De afname zorgt ervoor dat je rimpels krijgt, dat je spieren en pezen minder snel herstellen na het sporten. Maar ook zonder inspanning kan gewrichtspijn ontstaan simpelweg door de afname van collageen.
Niet alleen ouderdom zorgt ervoor dat de natuurlijke productie van collageen afneemt. Er zijn enkele factoren – naast ouderdom – die ervoor zorgen dat het collageen gehalte in je lichaam verlaagt. Waaronder, zonlicht, alcohol, roken en suiker. Kortom (op zon na) zaken die ook niet veel goeds doen voor andere aspecten van je gezondheid.
Zit er collageen in voeding?
Naast zaken die ervoor kunnen zorgen dat je collageen gehaltes afnamen zijn er gelukkig ook manieren om je collageen gehaltes te verhogen. Dit kan door middel van voedingsmiddelen en supplementen.
Er zijn bepaalde voedingsmiddelen die ervoor kunnen zorgen dat de natuurlijke productie van collageen een boost krijgt. Net als voor alles geldt dat het altijd een goed idee is om gezond voedsel te eten. Dit geldt ook voor het stimuleren van de collageen aanmaak.
Voor het aanmaken van collageen heeft je lichaam bepaalde aminozuren nodig, glycine en proline. Glycine en proline vormen de bouwstenen voor menselijke eiwitten en is dus ook cruciaal voor de aanmaak van collageen.
Glycine en proline vind je met name in eiwitrijk voedsel. Voorbeelden van eiwitrijke voeding zijn:
- Vlees
- Vis
- Vleesvervangers
- Zuivel (kaas, yoghurt)
- Peulvruchten
- Noten
- Botten bouillon
Niet alleen voedsel met glycine en proline is goed voor de aanmaak van collageen, van vitamine C is bewezen dat het bijdraagt aan de normale collageen vorming. Je kunt extra vitamine C binnenkrijgen door het eten van citrusvruchten: limoen, citroen, sinaasappel, mandarijn en grapefruit.
Andere voedingsstoffen, zoals vitamine C, zink en koper, spelen ook een rol. Je kunt vitamine C krijgen in citrusvruchten, tomaten en bladgroenten. Probeer voor zink en koper schaaldieren, noten, volle granen en bonen.
Ook met botten bouillon kun je collageen levels aanvullen. Je kunt botten bouillon kopen of zelf maken. Als je het zelf wil maken dan kook je botten van dieren. Hier is wel wat geduld voor nodig, kippenbotten moet je zo’n 24 uur koken, runderbotten zelfs drie keer zo lang. Het duurt zo lang omdat de collageen in moet trekken in de bouillon.
Zijn collageen supplementen nodig?
Dat de natuurlijke productie van collageen met de tijd afneemt is een feit. Hoewel het aantal onderzoeken naar collageen supplementen nog beperkt is zijn de meeste gebruikers overtuigd van de werking van collageen supplementen. Gebruikers geven aan een positieve verandering te zien in huid, haar en nagels. Concreet: fijne lijntjes en rimpels lijken te verminderen, haar wordt glanzender en sterker, voor nagels geldt hetzelfde.
Collageen in de huid
De huid bestaat uit meerdere huidlagen, de opperhuid (epidermis), de lederhuid (dermis) en het onderhuids bindweefsel (hypodermis). Tussen de diverse huidlagen is collageen en elastine te vinden, ook de lederhuid (dermis) zelf bestaat uit zo’n 30% collageen. Collageen, samen met elastine zorgt voor stevigheid, soepelheid en elasticiteit van de huid. Afname van collageen zorgt voor een minder stevige, soepele en elastische huid.
De meeste collageen supplementen bevatten runder- of viscollageen. Runder bevat type 1 en type 3 collageen, zoals eerder besproken is type 1 onder andere van belang voor de opbouw van je huid, botten, pezen en gewrichtsbanden. Type 3 is van belang voor de spieren en bloedvaten.
Viscollageen bevat voornamelijk type 1 collageen.
