Wat mag ik niet eten als ik zwanger ben?

Als aanstaande moeder krijg je vaak wel te horen dat je bepaalde voedingsmiddelen in je dieet moet opnemen die goed voor je zijn. Daarom heb ik het voor dit artikel omgedraaid en vertel ik je wat je juist niet mag eten als je zwanger bent.

Kunnen zwangere vrouwen hotdogs eten? Hoe zit het met geitenkaas, oesters, of sushi? Is koffie en wijn tijdelijk van het menu? De regels over wat je mag eten en drinken tijdens de zwangerschap kunnen verwarrend zijn, maar er zijn een paar belangrijke tips om jou en je baby veilig te houden.

Wat zwangeren wel en niet mogen eten

Het eten bevat idealiter tijdens je zwangerschap uit voldoende hoeveelheden ijzer, foliumzuur, ijzer en eiwitten. Zwangere vrouwen moeten minstens drie porties eiwit per dag eten, volle granen, zuivelproducten, fruit en groenten. Ze moeten cafeïne en vis met mate consumeren en alcohol, vis met veel kwik, overmatige cafeïne, ongekookt verwerkt vlees en ongepasteuriseerde zuivel altijd vermijden.

Voorkom voedselvergiftigingen tijdens je zwangerschap

Sashimi, rauwe biefstuk, rauw koekjesdeeg, versgeperst sinaasappelsap: daar kun je moeilijk nee tegen zeggen. Maar je zult ze willen weerstaan tijdens je zwangerschap, wanneer je een veel groter risico loopt op voedselvergiftiging. Zwangere vrouwen hebben namelijk 10 keer meer kans dan andere gezonde mensen om listeriose te krijgen, een relatief veel voorkomende vorm van door voedsel overgedragen ziekte.

Gevaarlijke bacteriën en parasieten

Onjuist bereid, gekookt en bewaard voedsel kan gevaarlijke bacteriën en parasieten herbergen, zoals Listeria, Toxoplasma gondii, Salmonella, Staphylococcus aureus, Campylobacter en E. coli. Als je zwanger bent, kunnen deze microben je erg ziek maken – en je placenta oversteken en je baby aantasten, zelfs als je nooit ziekteverschijnselen voelt.

Ook is je kleine passagier tijdens de zwangerschap kwetsbaar voor stoffen in andere voedingsmiddelen en dranken. Alcohol en kwik, bijvoorbeeld, kunnen langdurige schade toebrengen aan baby's die er in de baarmoeder aan worden blootgesteld.

Leestip: Wat is proteïne?

Relatief korte lijst wat je niet mag eten

Toch hoef je niet elke voedselkeuze die je maakt in twijfel te trekken. Er is een (relatief) korte lijst van voedingsmiddelen die je tijdens de zwangerschap moet vermijden. En hoewel ze ernstig kunnen zijn, zijn problemen door voedselinfecties tijdens de zwangerschap zeldzaam: toxoplasmose raakt ongeveer 1 tot 2 per 10.000 levendgeborenen.

Dus ga je gang en geniet van de meeste van je favoriete lekkernijen, of het nu een doorbakken cheddar cheeseburger is of een versgebakken koekje. Wees je alleen bewust van de volgende voedingsmiddelen en dranken die je moet overslaan of met voorzichtigheid moet eten als je zwanger bent.

1. Rauw of onvoldoende gekookt vlees, zeevruchten en gevogelte

Het belangrijkste probleem bij het eten van rauw en onvoldoende gekookt vlees en zeevruchten tijdens de zwangerschap is de parasiet Toxoplasma, die je ongeboren baby kan besmetten en ernstige gezondheidsproblemen kan veroorzaken.

Rauw voedsel kan ook andere bacteriën bevatten die voedselvergiftiging kunnen veroorzaken, waaronder E. coli, Salmonella en Campylobacter. Enkele van de meest voorkomende voedingsmiddelen die je moet vermijden is geschroeide of rauwe vis, rauwe oesters, en ondergekookte hamburgers.

Je kunt vlees, gevogelte en zeevruchten ook een paar dagen bij temperaturen onder nul invriezen voordat je ze bereidt, om het risico van infectie sterk te verminderen.

2. Onvoldoende gekookte eieren

Bewaar die lepel browniebeslag of slurpeieren tot na de zwangerschap: Voedingsmiddelen die uitgelopen of ondergekookte eieren bevatten kunnen besmet zijn met Salmonella.

Kook eieren tijdens de zwangerschap tot de dooiers stevig zijn, en zorg ervoor dat gerechten met eieren – zoals frittatas, stratas, quiche en broodpudding goed genoeg verhit zijn.

Vermijd ook sauzen gemaakt met rauwe eieren (dit is ongebruikelijk, maar je kunt in een restaurant of bij vrienden thuis een zelfgemaakte, rauwe-ei-bevattende Caesar saladedressing, béarnaise, hollandaisesaus of mayonaise tegenkomen).

Als je voedsel maakt waarvoor rauwe eieren nodig zijn en dat niet gekookt wordt, zoals een saus of broodbeleg, gebruik dan een gepasteuriseerd eiproduct. En als je koekjesdeeg of cakebeslag met rauwe eieren maakt, weersta dan de drang om iets te proeven voordat het gekookt is.

3. Delicatessen en bereide salades

Je favoriete broodje en aardappelsalade moeten voorlopig van het menu blijven, tenzij je ze dampend heet kunt verhitten (dit doodt alle schadelijke kiemen). Zowel gekoeld vlees als maaltijdsalades kunnen besmet zijn met Listeria.

Vermijd het volgende, tenzij ze 100% goed verhit zijn:

• Vleeswaren van alle soorten, waaronder ham, kalkoen, rosbief, hotdogs, bologna, prosciutto en paté
• Droge, ongekookte worst, zoals salami en pepperoni
• Gerookte of gepekelde vis, zoals lox of witvis
• Vleesspreads en maaltijdsalades, zoals koolsalade, aardappelsalade, hamsalade en zeevruchtensalade.

Hoewel ingeblikt en houdbaar vlees en zeevruchten veilig zijn om te eten, bevatten deze producten grote hoeveelheden natrium – eet ze dus zo min mogelijk tijdens de zwangerschap.

Lees ook: Wat zijn DIM supplementen?

4. Vis met veel kwik

Vis eten tijdens de zwangerschap is een slimme zet: Vis is een uitstekende bron van eiwitten, omega-3 vetzuren en vele andere vitaminen en mineralen die een belangrijke rol spelen bij de ontwikkeling van de hersenen en de algehele gezondheid van je baby.

Sommige vissen bevatten echter wel te veel kwik, dat de zich ontwikkelende hersenen en het zenuwstelsel van de baby kan aantasten. Vissen die tijdens de zwangerschap vermeden moeten worden zijn onder andere:

• Koningsmakreel
• Marlijn
• Zwaardvis
• Grootoogtonijn

De beste vissen met relatief weinig kwik zijn zalm, garnalen, koolvis en forel.

5. Ongepasteuriseerde (rauwe) melk en zachte kaas

Pasteurisatie doodt schadelijke bacteriën die vaak in rauwe melk voorkomen, waaronder Campylobacter, E. coli, Salmonella en Listeria. Om jou en je baby veilig te houden, kies je tijdens de zwangerschap altijd voor gepasteuriseerde melk.

Net als rauwe melk loopt ongepasteuriseerde zachte kaas het risico van besmetting met Listeria. Gelukkig wordt bijna alle kaas die in de Verenigde Staten wordt verkocht – ook zachte kaas – gemaakt van gepasteuriseerde melk en wordt daarom beschouwd als veilig om te eten tijdens de zwangerschap.

Sommige ambachtelijke, boerenmarkt of geïmporteerde kazen zijn echter niet gepasteuriseerd. Als je een zachte kaas koopt, kijk dan op het etiket om er zeker van te zijn dat er staat ‘gemaakt met gepasteuriseerde melk’. Dat geldt voor feta, Brie, Camembert, verse mozzarella, blauwe kaas (zoals gorgonzola), Limburger, queso blanco, en queso fresco.

Vraag in restaurants altijd of zachte, ongekookte kaas die ze gebruiken gepasteuriseerd is. Als ze het niet 100% zeker weten, sla het dan over.

6. Eten dat te lang buiten heeft gestaan

Bacteriën kunnen snel groeien in picknickmandje of in buffetvoedsel dat te warm is (of juist niet warm genoeg). Maar je kunt nog steeds genieten van een picknick of cookout tijdens je zwangerschap, zolang je je bewust bent van de voedselveiligheid.

Om ervoor te zorgen dat het voedsel dat je eet veilig is voor jou en je baby, bewaar je koud voedsel op ijs en warm buffetvoedsel verwarmd op de temperatuur van een hete kop koffie. Gooi eten weg dat langer dan twee uur buiten heeft gelegen en verwarm eerder gekookte restjes opnieuw tot ze dampend zijn.

7. Rauwe spruitjes

Rauwe spruitjes lijken een prima gezond, maar tijdens de zwangerschap zijn ze beslist een NEE. Spruitjes worden gekweekt in warme en natte omstandigheden die ook ideaal zijn voor de groei van bepaalde bacteriën, waaronder Listeria, Salmonella en E. coli. Bovendien worden kiemen meestal niet gekookt voor het eten. Vermijd rauwe alfalfa-, klaver-, radijs- en mungboonspruiten, die het meest voorkomen in sandwiches en salades.

8. Ongewassen producten

Bacteriën zijn ook een probleem in ongewassen groenten en fruit. Spoel producten grondig af onder stromend water voordat je ze gebruikt. Bewaar gesneden fruit en groenten in de koelkast of op ijs. En vermijd het eten van gekneusd fruit of groenten, want kneuzing kan leiden tot een beschimmelde ruimte waar bacteriën kunnen gedijen.

9. Alcoholische dranken

Alcoholische dranken zijn zéker een NEE tijdens de zwangerschap, omdat alcohol de placenta passeert en je baby bereikt. Blootstelling aan alcohol tijdens de zwangerschap kan foetale alcohol spectrum stoornissen veroorzaken bij baby's, wat kan leiden tot levenslange fysieke, gedragsmatige en intellectuele beperkingen.

Je hebt misschien gehoord dat je tijdens de zwangerschap best af en toe iets mag drinken, maar de waarheid is dat er geen bekende veilige hoeveelheid alcohol is als je zwanger bent. Alle grote gezondheidsorganisaties raden sterk aan om alcohol tijdens de zwangerschap volledig te vermijden.

10. Vers geperst sap

Ongepasteuriseerd sap uit een sapbar, restaurant of kruidenierswinkel wordt afgeraden tijdens de zwangerschap. Vers geperst sap kan E. Coli en andere bacteriën bevatten, en is in verband gebracht met uitbraken van voedselvergiftiging.

Als je echt zin hebt in vers geperst sap, is het veiliger om het thuis te maken, waar je ervoor kunt zorgen dat je de producten goed wast voordat je ze perst. Als je ongepasteuriseerd sap koopt bij een winkelier, kun je niet weten hoe veilig het is behandeld.

Leestip: Wat is vegan proteine poeder?

11. Te veel cafeïne

Net als alcohol gaat ook cafeïne via je placenta naar je baby, en er zijn aanwijzingen dat te veel cafeïne het risico op complicaties zoals vroeggeboorte en een laag geboortegewicht kan verhogen.

Ook kan een zwangerschap je gevoeliger maken voor de effecten van cafeïne – zoals nervositeit, slaapproblemen, uitdroging, indigestie en misselijkheid.

Deskundigen stellen voor je te beperken tot niet meer dan 200 mg cafeïne per dag. Er zit ook cafeïne in thee, frisdrank, energiedrankjes en chocolade – let dus altijd goed op hoeveel je gedurende de dag binnenkrijgt als je zwanger bent.

Voedingssupplementen als je zwanger bent

Voedingssupplementen kunnen belangrijk zijn omdat ze de voedingsstoffen, vitaminen en mineralen leveren die niet in voedsel zitten. De talrijke lichamelijke en hormonale veranderingen die het lichaam van zwangere vrouwen ondergaat, maken een voldoende toevoer van voedingsstoffen voor aanvulling noodzakelijk.